మొఘలులు :-
భారత దేశంలో మొఘల్ రాజ్య స్థాపకుడు బాబర్ .
•
1. బాబర్ (1520 -1530):-
•
బాబర్ అసలు పేరు జహీరుద్దీన్ మహ్మద్ .
•
బాబర్ అంటే టైగర్ అని అర్ధం (పులి).
•
బాబర్ 1483 ఫిబ్రవరి 14 న ఫర్గాన లో జన్మించాడు .
•
ఇతని కుటుంబం తురుష్క జాతిలోని చాగ్ తాయ్ కు చెందింది .
•
తండ్రి వైపు తైమూర్ వంశానికి , తల్లి వైపు చంగీజ్ ఖాన్ వంశానికి చెందిన వాడు .
•
బాబర్ తండ్రి పేరు ఉమర్ షేక్ మిర్జా .
•
క్రీ.శ. 1494 లో 11 సం || ల వయసులో ఫర్గానకు రాజయ్యాడు .
•
తైమూర్ రాజధాని సమర్ఖండ్ జయించాలనేది ఇతని చిరకాల వాంఛ .
•
సమర్ఖండ్ పై దండెత్తగ జబ్బు పడ్డాడు .
•
బాబర్ జబ్బు పడుట వలన ఫర్గానా కోల్పోయాడు .
•
1504 లో కాబుల్ లో రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు .
•
1519-26 మధ్య భారత దేశం పై 5 సార్లు దండయాత్ర చేశాడు .
•
1526 లో దౌలత్ ఖాన్ లోఢీ ఆహ్వానం మేరకు ఢిల్లీ పైకి దండెత్తాడు .
•
మొదటి పానిపట్టు యుద్ధం (1526 ఏప్రియల్ 21) :-
•
1526 లో మొదటి పాని పట్టు యుద్దంలో ఇబ్రహిం లోడిని ఓడించి డిల్లీని ఆక్రమించాడు .
•
ఈయన యుద్దంలో మేవాడ్ పాలకుడు రాణా సంగ్రాంసింగ్ బాబర్ కి సహకరించాడు .
•
ఈ యుద్ధం లో బాబర్ అనుసరించిన వ్యూహం రూమీ .
•
ఈ యుద్ధంలో బాబర్ విజయానికి కారణం - ఫిరంగి దళం
•
కాణ్వా యుద్దం:-(1526 మార్చి 17 ):-
•
1527 లో కాణ్వా యుద్ధంలో రాణా సంగ్రామ సిం హను ఓడించాడు .
•
ఈ యుద్ధం లో బాబర్ మొదటి సారి జిహాద్ ప్రకటించాడు .
•
మొఘల్ సామ్రాజ్య వ్యాప్తికి దీన్ని ఆరంభంగా గుర్తిస్తారు .
•
చందేరి యుద్ధం 1528 :-
•
1528 లో చందేరీయుద్ధం లో మేథిని రాయ్ ని ఓడించాడు .
•
గోగ్రా యుద్ధం :-
•
1529 లో మహ్మద్ లోఢీ,నస్రత్ షా మొదలగు ఆఫ్ఘన్ లను ఓడించెను .
•
బాబర్ 1530 లో ఆగ్రాలో మరణించాడు . ఇతని సమాధి కాబుల్ లో కలదు .
•
బాబర్ సున్నీ తెగకు చెందినవాడు .
•
1528 లో బాబ్రీ మసీదు నిర్మించాడు .
•
మధ్యపానాన్ని నిషేదించిన మొదటి మోఘల్ చక్రవర్తి .
•
భారత దేశం లో ఫిరంగులు ఉపయొగించిన మొదటి వ్యక్తి -బాబరు.
•
బాబర్ ను స్వీయ చరిత్రల రారాజు గా పిలుస్తారు .
•
బాబర్ ను ఉద్యాన వనాల రాజుగా పిలుస్తారు
•
2. హుమయూన్ :-
•
ఇతని అసలు పేరు నసీరుద్దిన్ మహ్మద్ .
•
హుమయాన్ అనగా అదృష్టవంతుడు అని అర్దం . కాని అత్యంత దురదుష్ట వంతుడు.
•
బహుదూర్ షా తో పోరాటం -1535
•
షేర్ షా తో పోరాటం - 1529
•
బిల్ గ్రాం యుద్ధం 1540
•
హుమయూన్ భార్య పేరు హమీద భాను బేగం
•
ప్రవాసం లో అమర్ కోట లో ఉండగా 1542 లో వీరికి అక్బర్ జన్మించాడు .
•
హుమాయూన్ ఢిల్లీ సమీపాన దీన్ ఫణా అనే నగరాన్ని నిర్మించాడు .
•
ఇతని సమాధి ఢిల్లీ లో కలదు .
•
హుమాయున్ కు ఖగోళ , జ్యోతిష్య శాస్త్రాలలో ఆసక్తి అధికం .
•
ఖగోళ శాస్త్ర అధ్యయనం కొరకు భవనం నిర్మించాడు .
•
షేర్ షా (1540-45):-
•
ఇతను సూర్ వంశానికి చెందినవాడు .
•
ఇతను బాబర్ కొలువులో కొంతకాలం పని చేశాడు .
•
షేర్ షా బిరుదులు రాజ సిం హ న్యాయ సిం హ
•
పరిపాలన : -
•
పౌర పరిపాలనను రూపకల్పన చేసిన మొదటి ముస్లిం చక్రవర్తి
•
రాజ్యాన్ని 47 సర్కారులుగా విభజించాడు .
•
రైత్వారీ విధానం ప్రవేశపెట్టాడు .
•
భూమి సర్వే చేయించి రైతులకు పట్టాలు ఇచ్చాడు .
•
గ్రాండ్ ట్రంక్ రోడ్ లను నిర్మించాడు .
•
అంచెల వారీ తపాలా విధానం ప్రవేశపెట్టాడు .
•
ప్రయాణికుల కొరకు 17000 సత్రాలు నిర్మించాడు.
•
హిందువులపై జిజియా పన్ను విధించాడు .
•
ప్రభుత్వ శాఖలను తన ఆధీనం లో ఉంచుకున్నాడు .
•
4. అక్బర్ :-
•
అక్బర్ 1542 నవంబర్ 23 న అమర్ కోటలో జన్మించాడు
•
అక్బర్ పూర్తి పేరు జలాలుద్దీన్ మహమద్ అక్బర్ బాదూషా ఘాజీ.
•
అక్బర్ తల్లి తండ్రులు - హమదాబానూ , హుమాయన్ .
•
ఇతని సం రక్షకుడు భైరం ఖాన్ .
•
హుమాయున్ మరణానంతరం 13 సంవత్సరాల వయస్సులో 1556 ఫిబ్రవరి 14 న పట్టాభిషేకం చేసుకున్నాడు .
•
1560 వరకు భైరంఖాన్ పాలనా వ్యవహారాలు చూసుకున్నాడు .
•
1560 లో బైరంఖాన్ ను మక్కా వెళ్ళమని స్వతంత్రం గా పాలించటం ప్రారంభీంచాడు .
•
రాజపుత్ర విధానం :-
•
అక్బర్ తో వివాహ సంబంధాలు ఏర్పరచుకున్న తొలిరాజ పుత్ర రాజ్యం అంబర్ .
•
అక్బర్ ని ఎదిరించిన రాజపుత్ర రాజ్యం మేవాడ్ .
•
ఇతని ఆస్థానంలో కవులు :
•
అబుల్ ఫజల్
•
1. అక్బర్ నామా
•
2.అయినీ అక్బారీ
•
2.అబ్దుల్ ఖాదీర్ బదౌనీ : ముంతక్ ఆబ్ ఉల్ తవారిక్.
•
3. నిజాముద్దిన్ అహ్మద్ : తబాఖత్-ఇ-ఆక్బారి.
•
మత విధానం :-
•
మత విధానాన్ని సుల్ - ఎ- కుల్ అని పిలుస్తాం . ఇతని మత గురువు అబ్దుల్ లతీఫ్.
•
1563 లో తీర్ద యాత్రల్ పన్ను రద్దు చేశాడు .
•
దక్షిణాది పై దాడులు ప్రారంబించిన తొలి మొఘలి చక్రవర్తి - అక్బర్
•
అక్బర్ ను భరత జాతీయతా భావ పిత అని కీర్తించింది .నెహ్రూ.
•
అక్బర్ ను ప్రభావితం చేసిన సూఫి మత గురువు షేక్ ముబారక్ .
•
శ్రీరాముని గుర్తు తో వెండి నాణెం జారీ చేసిన ఏకైక చక్రవర్తి .
•
1562 లో బలవంతపు మతమార్పిడి విధానాన్ని రద్దు చేశాడు .
•
1564 లో జిజియా పన్నును రద్దు చేశాడు .
•
1575 లో ఫతేపూర్ సిక్రీ లో అన్ని మతాల వారు ప్రార్ధనలు చేసుకొనేందుకు అనుకూలంగా ఇబాదత్ ఖానా అనే ప్రార్ధనా మందిరాన్ని నిర్మించాడు .
•
అక్బర్ 1582 లో దీన్-ఇ-ఇలాహి అనే మతాన్ని స్థాపించాడు .
•
భూమిశిస్తు విధానం :-
•
దీనికే దఫ్ సాలా అని పేరు .
•
దీని రూపకర్త రాజా తొడర్ మల్
•
రైతులకు భూమి హక్కుని కల్పించాడు .
•
సైనిక విధానం :-
•
సైనిక వ్యవస్థలో మున్సబు దారీ విధానం కలదు .
•
అక్బర్ కాలం లో 33 శ్రేణులు ఉండేవి
•
అక్బర్ ఆస్థానం లో గాయకుల సంఖ్య -36
•
అక్బర్ నిరక్ష్యరాస్యుడు .
•
తులసీ దాసు,సూరదాసు మొదలగువారు అక్బర్ ఆస్థాన కవులు
•
అక్బర్ కాలం లో రాజ భాష -పారశీకం
•
అక్బర్ నిర్మాణాలు :-
జోధ్ భాయ్ మహల్
•
దివాని ఆం
•
దీవానీ ఖాస్
•
పంచ మహల్
•
బులంద్ దర్వాజా
•
జహంగీర్ (1605- 1627) :-
•
ఇతను తండ్రిపై 3 సార్లు దాడి చేశాడు . భారతదేశం లో ఆంగ్లేయులకు వ్యాపారానికి అనుమతి ఇచ్చినది -జహంగీర్
•
జహంగీర్ స్వీయ చరిత్ర - తుజక్ -ఇ- జహంగిరీ
•
ఇతని కాలం లో పోర్చుగీసు వారు భారత్ లో పొగాకు ప్రవేశ పెట్టారు.
•
గొప్ప చిత్రకారుడు .
•
జహంగీర్ నిర్మాణాలు
•
సికిందర్ వద్ద కల అక్బర్ సమాధి
•
ఆగ్రాలో ఇతి మద్దౌలా సమాధి లాహోర్ లో మసీదు .
•
షాజహాన్ (1628-1658 ) :-
•
ఇతని అసలు పేరు ఖుర్రం .
•
1629-30 లో పోర్చు గీసు వారిని హుగ్లీ నుంచి తరిమివేశాడు .
•
గోల్కొండ,బీజాపూర్ రాజ్యాలను జయించాడు .
•
మొఘల్ కాలం లో ఇది ఒక స్వర్ణ యుగం
•
షాజహాన్ కాలం లో దక్కన్ లో గొప్ప కరువు ఏర్పడింది .
•
1630 లో ఇతని భార్య ముంతాజ్ మరణించింది .
•
ఈమె జ్ఞాపకార్ధం 1631-53 ల మధ్య ఆగ్రాలో యమునా నది ఒడ్డున తాజ్ మహల్ ను నిర్మించాడు .
•
షాజహాన్ ఢిల్లీ లో జుమా మసీదు , ఆగ్రాలో మోతీ మసీదు నిర్మించాడు .
•
ఇతను నెమలి సిం హాసనం తయారు చేయించాడు .
•
1658 లో ఇతను అనారోగ్యానికి గురి అవటంతో ఇతని కుమారుల మధ్య వారసత్వ పోరు మొదలైంది .
•
షాజహాన్ సంతానం:-
•
ధారాషికో
•
రోషనార
•
జహనార
•
ఔరంగ జేబు లేదా ఆలంగీర్(1658-1707) :-
•
తీవ్రమైన మత విశ్వాసాలు కలవాడు .
•
భారత దేశం ను ఇస్లాం దేశం గా మార్చటం ఇతని ఆశయం .
•
ఖురాన్ నియమాలను పాటించేవాడు .
•
హిందువుల పండుగలను రద్దు చేశాదు .
•
హిందువులపై జిజియా పన్ను విధించాడు.
•
ఇతను కాశీలో విశ్వనాథ ఆలయం , మధురలో కేశవరాయ ఆలయం ,గుజరాత్ లో సోమనాథ్ ఆలయం లను నాశనం చేశాడు .
•
ఇతని మత విధానాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ అనేక తిరుగుబాటు జరిగాయి .
•
ఇతను సున్నీ మతానికి చెందినవాదు .
•
షియాలు ఇతనికి వ్యతిరేకం
•
1689 లో శివాజీ తనయుడు శంభాజీ ని వధించాడు .
•
1707 లో మరణించాడు.
•
కాఫీఖాన్,ఈశ్వర దాస్ ఇతని ఆస్థాన కవులు
కాంపిటేటివ్ పరీక్షలకు(APPSC,TSPSC,గ్రామ సచివాలయం,RRB,SSC,DSC,
GATE మొదలగు పరీక్షలకు ) ప్రిపేర్ అవుతున్న అభ్యర్ధులకు శుభవార్త .
అన్నీ పోటీపరీక్షలకు ఉపయోగ పడే విధంగా స్టేట్ ఫేమస్ ఫ్యాకల్టీ చే బోధించబడిన ఫ్రీ వీడియో క్లాసుల కోసం
అక్షరం ఎడ్యుకేషన్స్
(AKSHARAM EDUCATIONS)
చానల్ ని యూట్యూబ్ లో
Subscribe చెయ్యండి.